Orientowany rezerwat przyrody Zingaro to chroniony obszar przyrody polozony w gminach Castellammare del Golfo i San Vito Lo Capo, w prowincji Trapani, zarzadzany przez Regionalne Przedsiebiorstwo Lesnictwa Panstwowego Regionu Sycylia.

Historia

Wybrzeze Zingaro jest jednym z nielicznych odcinkow wybrzeza Sycylii nie skazonych obecnoscia drogi przybrzeznej.

Teren ten byl zamieszkany przez ostatnia rodzine rolnikow do okolo 1960 roku, w domu, ktory dzisiaj jest muzeum wyplat, odnowionym w 2013 roku. Mieszkancy do transportu towarow i wody uzywali mulow. Dzisiaj do transportu smieci i towarow w ogole nadal uzywa sie mulow, jako jedynego mozliwego srodka transportu.

W 1976 roku rozpoczecie prac nad budowa drogi przybrzeznej Scopello-San Vito Lo Capo bylo juz w toku, ale wskutek serii inicjatyw srodowiskowych, ukoronowanych licznie uczestniczaca marszem protestacyjnym, ktory odbyl sie 18 maja 1980 roku, Regionalne Przedsiebiorstwo Lesnictwa Panstwowego Regionu Sycylia zobowiazalo sie do wywlaszczenia obszaru Zingaro, uznanego za obszar o wielkim znaczeniu przyrodniczym.

Zgodnie z ustawa regionalna nr 98/1981, rezerwat zostal oficjalnie ustanowiony, jako pierwszy rezerwat przyrody na Sycylii, powierzony w zarzad Regionalnemu Przedsiebiorstwu Lesnictwa Panstwowego.

Teren

Rezerwat rozciaga sie w zachodniej czesci Zatoki Castellammare, na polwyspie San Vito Lo Capo, polozonym nad Morzem Tyrenskim miedzy Castellammare del Golfo a Trapani. Teren rezerwatu w czesci nalezy do gminy San Vito Lo Capo, a w czesci do gminy Castellammare; rozciaga sie na dlugosci 7 km wybrzeza i obejmuje prawie 1700 hektarow nieskazonej przyrody.
Wybrzeze sklada sie z kalkarenitow czwartorzedowych oraz masywow wapiennych z okresu mezozoiku o charakterze dolomitowym, z klifami, ktore z maksymalnej wysokosci 913 m (Monte Speziale) stromo opadaja ku morzu, przerywane licznymi zatoczkami.

Flora

Rezerwat obejmuje okolo 670 taksonow roslin, z ktorych niektore sa endemiczne i rzadkie. Wsrod nich 502 sa dwuliscienne, 153 jednoliscienne, 3 nagonasienne i 10 paproci. Flora porostow jest znaczaca, zarejestrowano 130 gatunkow, oraz 35 gatunkow mszakow. Zarejestrowano takze 27 gatunkow grzybow (makromycetes), z czego najliczniejsza rodzina to Tricholomataceae. Gatunki fanerogamiczne endemiczne stanowi 6,3% wszystkich gatunkow rezerwatu i 1,6% flory Sycylii.

Obecne sa rozne ekosystemy srodziemnomorskie, czesciowo zmienione przez dawne dzialalnosci rolnicze.

Poczatkowo krajobraz stanowily glownie lasy srodziemnomorskie z drzewami zimozielonymi (las sucholubny), ktorych slady pozostaly w laskach debu ostrolistnego, z malymi paprociami, cyklamenami, rusco ostrolistnym oraz na zachodnich obrzezach fragmenty korkowego debu.

Najbardziej charakterystyczna cecha rezerwatu to garriga z karlowata palma Chamaerops humilis, zwlaszcza w contrada Zingaro, gdzie moze osiagac 2–3 m wysokosci.

Obszary przybrzezne zdominowane sa przez niska krzewinke, w tym Calicotome villosa, Spartium junceum, Thymus vulgaris, Erica multiflora, oliwke dzika (Olea europaea var. sylvestris), Euphorbia dendroides i Euphorbia bivonae. Inne gatunki to Laurus nobilis, Malva sylvestris, Capparis spinosa i Foeniculum vulgare.
Obszary skaliste sa siedliskiem Ranunculus rupestris, Hyssopus officinalis i endemicznego Allium lehmannii. Gatunki uprawne obejmuja migdaly (Prunus dulcis), jesion manna (Fraxinus ornus), karobe (Ceratonia siliqua) i winogrona (Vitis vinifera).

Wysokie partie rezerwatu sa zdominowane przez step srodziemnomorski z Ampelodesmos mauritanicus i Hyparrhenia hirta, z gatunkami endemicznymi takimi jak Thymus spinulosus, Iris pseudopumila, Romulea linaresii, Delphinium emarginatum i Silene sicula oraz rzadkimi gatunkami jak Mandragora autumnalis.

Opisano ponad 40 gatunkow endemiczych, w tym niezwykle rzadki Limonium todaroanum spotykany na 750 m na Monte Passo del Lupo. Inne endemity obejmuja Limonium flagellare, Helichrysum rupestre var. rupestre, Dianthus rupicola, Centaurea ucriae, Brassica bivoniana, Helichrysum pendulum, Seseli bocconi, Brassica drepanensis, Hieracium cophanense, Minuartia verna subsp. grandiflora, Glandora rosmarinifolia i Convolvulus cneorum.

Mozna znalezc ponad 25 dzikich storczykow, w tym endemiczny Ophrys lunulata i sub-endemity Orchis brancifortii, Ophrys oxyrrhynchos i Neotinea commutata.

Fauna

39 gatunkow ptakow gniazduje w rezerwacie, w tym sokol wedrowny (Falco peregrinus), jeden z ostatnich dziesieciu par orla Bonelliego (Hieraaetus fasciatus) na Sycylii, myszolow (Buteo buteo) i krogulec (Falco tinnunculus). Gniazdowanie kity rudego (Milvus milvus) jest niepewne. Ptaki migrujace obejmuja orla przedniego (Aquila chrysaetos) i bociana pszczelarza (Pernis apivorus). Inne ptaki to kruk (Corvus corax), trznadel cyrl (Emberiza cirlus), drozd skalny (Monticola solitarius), kuropatwa grecka (Alectoris graeca), mewa (Chroicocephalus ridibundus), golab skalny (Columba livia), jerzyk zwyczajny (Apus apus), jerzyk bladopalcowy (Apus pallidus), wrona szara (Corvus cornix), sroka (Pica pica), kanarek zwyczajny (Carduelis carduelis) i slowik (Luscinia megarhynchos). Sowy to pojdka (Athene noctua) i puszczyk (Strix aluco). 

Ssaki obejmuja krolika (Oryctolagus cuniculus), lisa (Vulpes vulpes), lasice (Mustela nivalis), jeza (Erinaceus europaeus) i dzika szopa (Hystrix cristata). Gryzonie to sarenka Saviego (Microtus savii) i Eliomys quercinus. Jaskinie zamieszkuje 8 gatunkow nietoperzy, w tym nietoperz uszatka (Plecotus auritus), podkowiec duzy (Rhinolophus ferrumequinum), Miniopterus schreibersii i Pipistrellus kuhlii. Foka mnicha (Monachus monachus) byla ostatnio widziana w 1972 r.

Gady obejmuja weza zygzakowatego (Vipera aspis), weza zielonozoltego (Coluber viridiflavus), scinka ocellata (Chalcides ocellatus), gekona marokanskiego (Tarentola mauritanica), jaszczurke zielona (Lacerta bilineata) i jaszczurki skalne (Podarcis sicula i Podarcis wagleriana).

Wody slodkowodne zamieszkuja zaba malowana (Discoglossus pictus) i rzadki rak slodkowodny (Potamon fluviatile). Owady obejmuja pszczole drwala (Xylocopa violacea), rusalke admirala (Vanessa atalanta) i bezlotnego pasikonika Pamphagus marmoratus.

Morze obejmuje tarasy vermetidowe tworzone przez Dendropoma petraeum i Vermetus triquetrus, ukwialne (Actinia equina, Anemonia sulcata), korale (Astroides calycularis, Parazoanthus axinellae) i male ryby jak blenni (Lepadogaster lepadogaster) i skorpena (Scorpaena scrofa).

Szlaki

Szlak Przybrzezny

Glowny szlak, 7 km od Scopello (wejscie poludniowe) do San Vito Lo Capo (wejscie polnocne), okolo 2 h w jedna strone. Znajduja sie miejsca piknikowe, Centrum Informacyjne z muzeum przyrodniczym, zatoki Punta Capreria, Cala del Varo z letnim schroniskiem, contrada Zingaro (karlowata palma), Cala della Disa, Cala Berretta, Contrada Marinella, Contrada Uzzo (jaskinia archeologiczna) i Museo della Civilta Contadina. Punkty wody w Cala del Varo (tylko latem) i Contrada Uzzo.

Srodkowy Szlak Przybrzezny

8,5 km, okolo 4 h 30 min. Od wejscia poludniowego do Centrum Informacyjnego, nastepnie strome podejscie do 290 m. Oferuje panoramiczne widoki, przechodzi przez Bosco di Scardina, Pizzo del Corvo, Contrada Sughero, Borgo Cusenza. Wiosna kwitna storczyki. Punkty wody w Contrada Sughero i Borgo Cusenza.

Szlak Wysoki

Najtrudniejszy, 17,5 km, okolo 7 h. Od wejscia poludniowego do Centrum Informacyjnego, nastepnie strome podejscie do Srodkowego Szlaku Przybrzeznego. Przechodzi przez Marcato della Mennola, Marcato della Sterna, Pianello, Monte Speziale (914 m), Pizzo dell'Aquila (759 m), Portella Mandra Nuova (717 m), Monte Passo del Lupo (868 m, Limonium todaroanum). Obejmuje historyczne wsie pasterskie i koryto wody z 1696 r.